يك پژوهشگر حوزه اعتياد، ترويج آموزش مهارت‌هاي زندگي در جامعه را براي توسعه پيشگيري و مهار اعتياد ضروري خواند و عنوان كرد: متاسفانه ارائه آموزش اين مهارت‌ها كه در پيشگيري از اعتياد نقش اساسي دارد، براي گروه‌هاي هدف و در معرض خطر جامعه مغفول مانده است.
حميدرضا دائمي در نشست هم‌انديشي هفتگي ستاد مبارزه با مواد مخدر كه تحت عنوان «تاثير ارتقاي مهارت‌هاي زندگي (مهارت‌هاي قاطعيت) در تغيير نگرش دانشجويان نسبت به سوءمصرف مواد» با حضور جمعي از پژوهشگران و فعالان حوزه مبارزه با مواد مخدر و اعتياد در بخش پيشگيري و درمان برگزار شد، گفت: اين پژوهش در ميان ۷۶ نفر از دانشجويان دانشگاه‌هاي علامه‌طباطبايي و تهران انجام شد كه ۳۹ نفر از دانشجويان دانشگاه تهران تحت برنامه آموزشي مهارت‌هاي قاطعيت و ۳۷ نفر از دانشجويان دانشگاه علامه طباطبايي نيز در گروه كنترل قرار گرفتند.
دائمي هدف از اجراي اين پژوهش را بررسي تاثير آموزش مهارت‌هاي زندگي به ويژه مهارت قاطعيت (نه گفتن قاطعانه به پيشنهادات سوءمصرف مواد) در تغيير نگرش افراد نسبت به سوءمصرف مواد و تغيير در ابعاد عاطفي، شناختي و رفتاري افراد نسبت به مصرف مواد مخدر و اعتيادآور ذكر كرد و گفت: افزايش خودباوري، ارتقاي اعتماد به نفس، شناخت توانمندي‌هاي فردي، توانايي نه گفتن به ديگران، تصميم‌گيري‌هاي درست در مواقع حساس و كاهش اضطراب و افسردگي از جمله نتايج مثبت يادگيري مهارت‌هاي زندگي به ويژه مهارت قاطعيت است.
اين پژوهشگر حوزه اعتياد با تاكيد بر اين كه تقويت نگرش منفي نسبت به سوءمصرف مواد مخدر و اعتيادآور يكي از محورهاي اصلي هدف‌گذاري براي آموزش مهارت‌هاي زندگي به گروه‌هاي هدف جامعه است، اظهار كرد: تحقيقات نشان داده است كه عزت نفس پايين و ناسازگاري با اجتماع، زمينه‌ساز بروز آسيب‌هايي چون فساد و اعتياد است. از اين رو، آموزش مهارت‌هاي زندگي به عنوان عاملي براي كنترل اين آسيب‌ها بايد در جامعه تقويت شود.
وي بيان كرد: در بيشتر موارد فرد معتاد به دليل آگاهي نداشتن از چگونگي برخورد با شخص تعارف كننده مواد، به سوي مصرف مواد گرايش مي‌يابد و سرانجام با اصرار او به ادامه مصرف به يك فرد معتاد تبديل مي‌شود، اما همين فرد از طريق آشنايي با مهارت‌هاي زندگي مي‌تواند در مقابل اين پيشنهادات رفتار مناسبي ارائه و باقاطعيت پاسخ منفي دهد.
دائمي همچنين با افزودن اين مطلب كه با يادگيري مهارت‌هاي قاطعيت، تصميم‌گيري درست و تفكر نافذ مي‌توان در مقابل وسوسه يا پيشنهاد مصرف مواد از سوي ديگران بالاخص همسالان مقاومت كرد، تاكيد كرد: بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش، ميان آموزش مهارت‌هاي زندگي از جمله مهارت قاطعيت در «نه گفتن» و پيشگيري از ابتلا به سوءمصرف مواد مخدر و اعتيادآور رابطه معنادار مستقيم وجود دارد.
وي مهارت‌هاي زندگي را مجموعه‌اي از ۱۰ مهارت اصلي ارتقاي رفتار شخصي و اجتماعي عنوان كرد و گفت: يكي از شاخص‌ترين مهارت‌هاي زندگي، اين است كه فرد بياموزد كه در مقابل پيشنهاد سوءمصرف مواد يا حتي مصرف دخانيات، پاسخش به فرد پيشنهاددهنده با قاطعيت، منفي باشد و البته اين مهارتي است كه قطعا فرد با يادگيري آن مي‌تواند در بسياري برهه‌هاي زندگي از پس پيشنهادهايي با بار منفي برآيد.
اين پژوهشگر حوزه اعتياد همچنين با تاكيد بر اين كه آموزش مهارت‌هاي قاطعيت و افزايش عزت نفس افراد از بروز اعتياد در يادگيرندگان اين آموزش‌ها جلوگيري مي‌كند، مهارت «قاطعيت» را به عنوان يكي از اصلي‌ترين شاخص هاي مهارت‌هاي زندگي توصيف كرد كه به واسطه آن نوجوانان و جوانان در سايه آموزش اين مهارت، مي‌توانند راه‌هاي موثري را براي حل تعارضات و مشكلات فردي و اجتماعي خود پيدا كنند.
دائمي اين موضوع را نيز خاطرنشان كرد كه آموزش مهارت‌هاي زندگي ابتدا بايد در گروه‌هاي در معرض خطر و آسيب‌پذير كه در سنين حساس هستند از جمله نوجوانان و جوانان مورد توجه قرار گيرد، چرا كه در حقيقت، ايمن‌سازي اين گروه‌ها، ايمن‌سازي كل جامعه در مقابل آسيب‌هايي چون فساد و اعتياد را در پي خواهد داشت. از اين رو، خانواده‌ها و مسوولان نهادها به ويژه آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها بايد به اين واقعيت با توجه و تمركز بيشتري نگاه كنند.
وي در پايان يادآور شد: دانشجويان به عنوان گروه نمونه براي انجام اين پژوهش انتخاب شدند، اما در اصل يافته‌هاي اين پژوهش كه عمده‌ترين آن تاثير آموزش مهارت‌هاي زندگي در پيشگيري از اعتياد است، به كل جامعه قابل تعميم است.
منبع: daroshafae